อันโตนิโอ เนวาโด หนึ่งในชาวสเปนอีกหลายพันคนที่มาเยี่ยมหลุมศพของนายฟรันซิสโก ฟรังโกกล่าวว่า “ผมอยากจะเห็นหลุมศพเพราะพวกเขากำลังจะย้ายฟรังโกออกไป”
ฟรันซิสโก ฟรังโก นายพลผู้ปกครองสเปนแบบมีอำนาจเด็ดขาดตั้งแต่ช่วงสิ้นสุดสงครามกลางเมืองปี 2479-2482 ไปจนถึงปี 2518 ที่เขาเสียชีวิตลง โดยร่างของเขาถูกฝังอยู่ในโบสถ์นิกายโรมันคาทอลิกที่ถูกแกะสลักขึ้นบนภูเขานอกกรุงมาดริด และมีอาคารสูง 150 เมตรตั้งตระหง่านสูงเหนือโบสถ์
ชาวสเปนมาเยี่ยมชมหลุมศพของฟรังโกหรือ Valley of the Fallen แห่งนี้มากขึ้นมาก นับตั้งแต่รัฐบาลสังคมนิยมใหม่ของสเปนประกาศหลังจากที่ก้าวขึ้นมามีอำนาจไม่นานเมื่อเดือนมิถุนายนว่า จะย้ายร่างของฟรังออกไปจากโบสถ์แห่งนี้
สำนักงานผู้ดูแลมรดกแห่งชาติของสเปนที่ดูแลอนุสรณ์แห่งนี้อยู่กล่าวว่า มีคนมาที่หลุมศพแห่งนี้ 38,269 คนในเดือนกรกฎาคม ขณะที่เดือนมิถุนายนและเดือนกรกฎาคมปีที่แล้วมีคนมาที่นี่เพียง 23,135 คนและ 25,532 คนตามลำดับ
ฮาเวียร์ โบเตียวัย 40 ปีและอังเจเลส อาเบลเล็น คู่รักวัย 42 ปี วิศวกรการเกษตรทั้งสองผู้เดินทางมาจากแคว้นมูร์เซีย ทางตะวันออกเฉียงใต้ของสเปนกล่าวว่าทั้งคู่วางแผนจะมาที่อนุสรณ์แห่งนี้นานแล้ว แม้ว่าจะไม่ได้รู้สึก “สงสาร” ฟรังโกก็ตาม แต่รู้สึกว่า “ตอนนี้ถึงเวลาแล้ว”
โบเตียกล่าวว่าเขามีอารมรณ์ที่ขัดแย้งกันเพราะในทางหนึ่งสถานที่แห่งนี้ก็เป็นสัญลักษณ์ของความเจ็บปวดทรมาน แต่ก็มีประวัติศาสตร์แฝงอยู่ในนั้นมากมาย โดยความเจ็บปวดที่โบเตียหมายถึงนักโทษทางการเมือง 20,000 คนที่ถูกจับภายใต้การปกครองของฟรังโกที่ช่วยสร้าง Valley of the Fallen นี้ระหว่างปี 2483 ถึง 2502
อนุสรณ์แห่งนี้เป็นที่ฝังร่างของเหยื่อ 30,000 คนของทั้งสองฝ่ายที่ต่อสู้กับในสงครามการกลางเมืองอันเกิดขึ้นจากกลุ่มปฏิวัติฟรังโกที่ต่อต้านรัฐบาลสาธารณรัฐที่มาจากการเลือกตั้ง