การถ่ายรูปของ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช ได้พัฒนาจากการเป็นแค่งานอดิเรกส่วนพระองค์ จนกลายเป็นสัญลักษณ์ประจำตัวของพระองค์ท่านระดับชาติ ตั้งแต่สมัยยังทรงพระเยาว์จนถึงปีสุดท้ายของการครองราชย์ มีกล้องหลายรุ่นมากมาย ที่เคยได้อยู่ในอุ้มพระหัตถ์ และภาพที่มีความหมายมากมาย ที่ถูกถ่ายทอดออกมาผ่านพระเนตร กล้องต่าง ๆ ที่ได้เดินทางไปทั่วโลกพร้อมพระองค์ท่าน มีรุ่นไหนบ้าง เราไปชื่นชมกัน
#1.Coronet Midget สีเขียว
กล้อง Coronet Midget สีเขียว เป็นกล้องตัวแรกของพระองค์ท่าน ตั้งแต่พระองค์มีพระชนมายุเพียง 8 พรรษา เป็นกล้องถ่ายภาพขนาดจิ๋วที่ทรงได้รับเป็นของขวัญจาก สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี
#2.Kodak Vest Pocket Montreux
ภายในปีเดียวกันนั้นเองพระองค์ท่านได้รับพระราชทานกล้องถ่ายภาพเพิ่มอีกหนึ่งตัว นั่นก็คือ Kodak Vest Pocket Montreux หรือเรียกตามช่างภาพในสมัยนั้นว่า Minibox นั้นเอง
#3.Elax Lumière
ต่อมาในปี 2481 พระองค์ทรงมีกล้อง Elax Lumière เป็นกล้องถ่ายภาพที่ผลิตขึ้นจากประเทศฝรั่งเศส นับว่าเป็นกล้องตัวแรกที่ในหลวงรัชกาลที่ 9 ทรงมีความเชี่ยวชาญ และใช้ในการบันทึภาพต่าๆ
#4.Linhof
เข้าสู่ยุคหลังสงครามโลกครั้งที่ ๒ ผู้ผลิตกล้องยี่ห้อดีๆ ต่างก็ปรับปรุงคุณภาพเพื่อแข่งขันกัน Linhof เป็นอีกยี่ห้อที่มาจากเยอรมัน พระองค์ทรงทดลองใช้ แต่ไม่เหมาะกับพระหัตถ์ของพระองค์ จึงไม่มีพระราชประสงค์ที่จะทรงใช้อีกต่อไป
#5. Hasselblad
กล้อง Hasselblad เป็นกล้องที่ผลิตจากสวีเดน ที่ครองตลาดมาทุกยุคทุกสมัย พระองค์ทรงทดลองใช้กล้องยี่ห้อนี้อยู่หลายปี จนกระทั่งเกิดแสงรั่วเข้าแมกกาซีน ช่างไทยสมัยนั้นไม่สามารถแก้ไขได้ ต้องส่งกลับไปซ่อมที่บริษัทต่างประเทศ พระองค์จึงทรงเลิกใช้
#6.Ikoflex
พระองค์ท่านทรงทดลองใช้กล้องเมื่อปี พ.ศ.2494เป็นที่พอพระราชหฤทัยมาก จึงทรงใช้กล้องนี้อยู่นาน ทรงมีพระราชดำรัสว่าใช้ง่าย เลนส์ดี ได้ภาพสวยคมชัดดีมาก
#7.Contax II
ในหลวงทรงใช้กล้อง Contax II ใช้เลนส์ Zeiss-opton No.821255 กับ Zeiss-opton No.885584 Sonar 1:2 f.50 mm.เป็นที่พอพระราชหฤทัยมาก เพราะเป็นกล้องที่นำสมัยในสมัยนั้น สามารเปลี่ยนเลนส์ได้ทั้งยังมีเครื่องวัดแสงในตัวด้วย เสด็จฯ ณ ที่ใดจะทรงใช้อยู่เป็นประจำ ปัจจุบันทรงพระราชทานไว้ที่สวนหลวง ร.9
#8.Leica M (1967-1987)
ในช่วงที่ Contax II กำลังเป็นที่ชื่นชอบของนักถ่ายภาพและมีชื่อเสียงพอสมควร พระองค์ท่านทรงมีกล้องรุ่นนี้
เป็นกล้องมือสองและทดลองใช้อยู่ระยะหนึ่ง
#9.Super Ikonta
กล้อง Super ikontaพระองค์ทรงใช้อยู่ระยะหนึ่ง แต่มีข้อเสียคือฟิล์มหมดม้วนเร็วเกินไป จึงได้พระราชทานให้หัวหน้าช่างภาพประจำพระองค์ในสมัยนั้น (นายอาณัติ บุนนาค) ใช้ในงานราชการต่อไป
#10. Robot Royal No.G
ในขณะนั้นกล้องถ่ายภาพในเครือบริษัท Robot ได้ออกกล้อง Robot Royal No.G 125721 Mod 111 Lens : Schneider-Kreuznach Xenon 1.1.9/3542375 เป็นกล้องที่ใช้ฟิล์มเบอร์ 135 ภาพที่ได้เป็นสีเหลี่ยมจตุรัส ลักษณะกล้องป้อมกะทัดรัด เหมาะพระหัตถ์ เป็นที่พอพระราชหฤทัยมาก
#11.Kiev
เมื่อครั้งประเทศไทยได้จัดงานฉลองรัฐธรรมนูญ เมื่อวันที่ 11 ธันวาคม 2496 ที่สวนลุมพินี สถานฑูตรัสเซียมาเปิดร้าน เจ้าหน้าที่ได้ทูลเกล้าฯ ถวาย กล้องยี่ห้อ Kiev ซึ่งเป็นกล้องที่คล้ายกับ Zeiss ikon ขนาด ๖×๙ ซม. ทรงรับไว้และทดลองใช้จนเข้าพระทัยทุกขั้นตอน
#12.Canon-7
เมื่อปี พ.ศ.๒๕๑๔ พระองค์ท่าน จึงทรงใช้กล้องญี่ปุ่นดูบ้าง อย่าง Canon-7 แบบเล็งระดับตา แต่ไม่สามารถทำงานได้ตามพระราชประสงค์เท่าใดนัก เพราะไม่สามารถเปลี่ยนเลนส์ได้
#13.Canon A-1
ต่อมาทรงเปลี่ยนเป็นรุ่น Canon A-1 ซึ่งเป็นกล้องสะท้อนภาพเลนส์เดี่ยว SLR (Single Lens Reflex) สามารถใช้งานได้สองระบบ คือระบบ Manual และ Auto พระองค์ทรงมีกล้องรุ่นนี้อยู่สองกล้อง
#14.Canon Dial 35 -2
ต่อมาทรงมีกล้องรุ่นใหม่ๆ แบบอัตโนมัติคือ กล้อง Canon 35 Autofocus Lens f=38 mm เป็นกล้องขนาดเล็ก น้ำหนักเบา พระองค์ทรงใช้อยู่พักหนึ่ง ทรงปรารภว่า ใช้ง่ายเกินไป และไม่ค่อยเหมาะกับพระหัตถ์มากนัก
#15. Nikon F3
กล้องรุ่น F3 ของ Nikon ได้รับความนิยมมาก เพราะรูปทรงแปลกใหม่ นำสมัยใช้วัสดุแกร่ง แข็งแรง พระองค์ทรงใช้กล้องรุ่นนี้พร้อมเลนส์มาตรฐาน และเลนส์ซูมขนาด 35-105 mm. อยู่พักหนึ่ง เมื่อคราวเสด็จฯ รอบโลกทรงใช้กล้อง Nikon รุ่น F3 นี้บันทึกภาพเป็นที่พอพระราชหฤทัยมาก หากแต่มีน้ำหนักมากไปนิด จึงทรงพระราชทานให้เป็นสมบัติของช่างภาพส่วนพระองค์มาจนกระทั่งทุกวันนี้
#16.Canon EOS 650 / EOS 620
ในช่วงที่กล้องถ่ายภาพประเภท ทำงานด้วยอิเล็กทรอนิกส์และคอมพิวเตอร์เริ่มเข้ามามีบทบาท พระองค์ท่านทรงทดลองใช้กล้อง Canon EOS โดยเริ่มตั้งแต่ EOS 650 และต่อมาก็ทรงทดลองใช้รุ่น EOS 620 อีกรุ่นหนึ่ง
#17.Nikon F401s
ขณะเดียวกันทางค่าย Nikon ก็ออกรุ่น F401s เป็นรุ่นที่มีแฟลชในตัวซึ่งมี Image Master Control สามารถใช้เลนส์ปรับระยะชัดอัตโนมัติได้ ทรงใช้กล้องคู่กับเลนส์ 35-105 mm. f3.5-4.5
#18.Minolta Dynax 5000i
อีกยี่ห้อหนึ่งที่ออกมาสร้างความแปลกใหม่ ให้กับวงการถ่ายภาพ คือ Minolta Dynax 5000i สร้างความสะดวกสบาย และถ่ายภาพได้ผลเที่ยงตรง ออกแบบได้แปลกใหม่ และเพิ่มการสร้างสรรค์ผลงานด้วยระบบการ์ด (Creative Expansion Card System) มีหลายแบบ อาทิ ถ่ายภาพกีฬา ถ่ายภาพบุคคล เป็นต้น
#19.RICOH EF
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๙ ทรงจับสลากได้รางวัลกล้อง RICOH EF-9D เลนส์ 35 mm. f1:35 และในปีต่อมา จึงทรงพระราชทานเป็นของขวัญจับสลาก
#20.Minolta Weather Matic 35DL
กล้องรุ่นใหม่สะท้อนภาพเลนส์เดี่ยว แบบถอดเปลี่ยนเลนส์ได้เหล่านี้ พระองค์ท่าน ทรงทดลองใช้เพื่อศึกษาความก้าวหน้าของกล้องถ่ายภาพ ในขณะเดียวกันพระองค์ทรงทดลองใช้กล้องคอมแพ็คแบบต่างๆ หลายรุ่น
จะเห็นได้ว่าพระองค์ท่าน ทรงใช้กล้องถ่ายภาพอย่างมากมาย บางชนิดพระองค์จะทรงซื้อด้วยพระราชทรัพย์ส่วนพระองค์เอง และไม่ได้เจาะจงว่าใช้กล้องใหม่อยู่เสมอ พอมาระยะหลังหลายบริษัทนำกล้อง และอุปกรณ์ถ่ายภาพขึ้นทูลเกล้าถวายและเนื่องในวโรกาสต่างๆ พระองค์ทรงทดลองใช้แล้วบางกล้องจะทรงเก็บเอาไว้เป็นกล้องคู่พระหัตถ์ ส่วนกล้อง และอุปกรณ์ถ่ายภาพอย่างดีที่เหลือ ก็ได้โปรดพระราชทานได้บุคคล และหน่วยงานต่างๆ นำไปใช้ประโยชน์ทางการถ่ายภาพต่อไป