การนอนหลับพักผ่อน เป็นปัจจัยสำคัญในการชาร์จพลัง เพื่อเริ่มต้นวันใหม่อย่างสดชื่นแจ่มใส แต่หากตื่นมาแล้วรู้สึกอ่อนเพลีย ง่วงซึมระหว่างวัน หรือนอนเยอะจนเกินไป นอนเท่าไหร่ก็ไม่พอ แม้จำนวนชั่วโมงของการนอนหลับจะเพียงพอต่อความต้องการของร่างกายแล้วก็ตาม อาการเหล่านี้อาจเป็นสัญญาณได้ว่า การนอนหลับของคุณกำลังมีปัญหา หรือมีความผิดปกติบางอย่างแฝงอยู่ ซึ่งความผิดปกติที่เกี่ยวกับการนอนบางประการ อาจนำไปสู่ภาวะหลับใน หรือใหลตาย ซึ่งเป็นอันตรายต่อชีวิตได้
ความผิดปกติเกี่ยวกับการนอนที่ไม่ควรมองข้าม
• นอนไม่หลับ
• นอนกรน
• นอนมากเกินไป
• นอนละเมอลุกขึ้นมาเดินกลางดึก
• นอนละเมอทำร้ายตัวเอง หรือคนรอบข้าง
• นอนกระตุก
• นอนกัดฟัน บดฟัน
• ง่วงกลางวัน
ความผิดปกติเหล่านี้ แม้จะดูเหมือนเป็นเรื่องเล็กน้อย แต่อาจเกิดจากภาวะหยุดหายใจขณะหลับ ทำให้การนอนหลับในแต่ละคืนถูกรบกวน ซึ่งเมื่อมีภาวะหยุดหายใจขณะหลับ จะทำให้ออกซิเจนในเลือดต่ำ ความจำเสื่อมเร็วกว่าปกติ มีปัญหาเกี่ยวกับหลอดเลือดหัวใจตีบ ง่วงซึม หลับใน และใหลตายได้
กลุ่มเสี่ยงต่อการหยุดหายใจขณะหลับ
• ผู้ที่มีอาการคออักเสบ ต่อมทอนซิลโต
• ความจำเสื่อมระยะสุดท้าย
• มีโรคประจำตัว เช่น พาร์กินสัน
• มีภาวะอ้วน
• ดื่มสุรามาก โดยเฉพาะก่อนนอน
• สรีระส่วนคอ ขากรรไกร ผิดปกติ
กลุ่มเสี่ยงเหล่านี้ ควรเข้ารับการตรวจ Sleep Test เพื่อค้นหาความผิดปกติระหว่างการนอนหลับ ซึ่งหากพบปัญหาหยุดหายใจในช่วงกลางคืนขณะนอนหลับ แพทย์จะได้หาสาเหตุที่แน่ชัด เพื่อรักษาและแก้ไขปัญหา ก่อนที่อาการจะรุนแรงและกระทบชีวิตประจำวันมากขึ้น
การตรวจ Sleep Test คืออะไร?
Sleep Test เป็นการตรวจการนอนหลับ ที่ต้องทำในห้องปฏิบัติการนอนหลับ (Sleep Laboratory) โดยมีบุคลากรที่ได้รับการฝึกอบรมเฉพาะทางเป็นผู้ควบคุม มีการติดอุปกรณ์ตามร่างกาย ที่สามารถแสดงผลคุณภาพในการนอนของคืนนั้นๆ ว่าหลับได้ดีหรือสนิทเพียงไร มีปัญหาอะไรเกิดขึ้นขณะนอนหลับ โดยจะทำการวัดผลตลอดทั้งคืน อย่างน้อยประมาณ 4-6 ชั่วโมง ซึ่งเป็นเวลาปกติของการหลับของคนทั่วไป
เมื่อเข้ารับการตรวจ แพทย์จะดูความผิดปกติของทางเดินหายใจ และตรวจการหายใจที่สัมพันธ์กับการทำงานของหัวใจและสมองขณะหลับ เช่น การตรวจวัดคลื่นสมอง การตรวจดูการเปลี่ยนแปลงของคลื่นไฟฟ้าหัวใจ และการตรวจวัดความอิ่มตัวของระดับออกซิเจนในเลือดแดงขณะหลับ เพื่อค้นหาความผิดปกติขณะนอนหลับโดยละเอียด
รู้หรือไม่! เด็กก็มีภาวะหยุดหายใจขณะหลับได้เช่นกัน
สำหรับเด็กๆ ที่มีปัญหาหยุดหายใจขณะหลับ ส่วนใหญ่เกิดจากภาวะทางเดินหายใจอุดกั้น ต่อมทอนซิลและต่อมอะดีนอยด์โต ทำให้เด็กหายใจไม่สะดวก นอนกรน นอนหลับไม่เพียงพอ ซึ่งปัญหาที่ตามมา อาจไม่ใช่ภาวะใหลตายแบบผู้ใหญ่ แต่เด็ก ๆ ที่มีปัญหานี้ จะส่งผลต่อพัฒนาการ และการเรียนรู้ของเด็ก มีผลต่อการพัฒนา IQ และการเรียน ซึ่งปัจจุบันสามารถทำการตรวจการนอนหลับ Sleep Test ได้ทั้งในเด็ก และผู้ใหญ่
นพ.ยรรยง ทองเจริญ
อายุรแพทย์โรคสมองและระบบประสาท โรงพยาบาลเวชธานี
