เมื่อวันที่ 15 มกราคม ที่ผ่านมา ทางบริติช มิวเซียม หนึ่งในพิพิธภัณฑ์ที่เก่าแก่และยิ่งใหญ่ที่สุดแห่งหนึ่งของโลกเพิ่งฉลองครบรอบปีที่ 261 ไป ไม่นับการเมืองเรื่องการล่าอาณานิคม พิพิธภัณฑ์ถือเป็นดินแดนแสนสนุก เป็นพื้นที่ที่เก็บงำเรื่องราว สิ่งของ และองค์ความรู้สารพัดไว้ พิพิธภัณฑ์จึงเป็นอีกหนึ่งพื้นที่ล้ำค่า เป็นทั้งหน้าตาของเมือง ของประเทศ และเป็นแหล่งเก็บงำความรู้ และเป็นดินแดนสร้างแรงบันดาลใจตามรากศัพท์ที่อยู่ของเหล่าเทวีแห่งวิทยาการ พิพิธภัณฑ์จึงเป็นอีกหนึ่งเรื่องใหญ่ ที่เวลาสร้างกันทีไรต้องเป็นพื้นที่และสถาปัตยกรรมที่แสนจะอลังการ
สำหรับปี ค.ศ.2020 นี้เราคงพอจะได้ข่าว ได้แอบเห็นภาพน่าตื่นตาตื่นใจจากพิพิธภัณฑ์แห่งใหม่ในอียิปต์ เป็นภาพของสถาปัตยกรรมสมัยใหม่อยู่ร่วมกับรูปปั้นฟาโรห์สุดเท่ แต่เดี๋ยวก่อน ปีหน้านี้ก็เหมือนกับทุกๆ ปี คือเรามีตึก มีอาคาร และแน่นอนว่าเรามีพิพิธภัณฑ์ที่น่าจับตาอีกหลายแห่งจากทั่วโลก อย่ากระนั้นเลย ด้วยความอิจฉาและเผื่อว่าใครกำลังวางแผนไปเที่ยวประเทศใกล้เคียงอาจได้อัพเดทหรือวางมิวเซียมอันยิ่งใหญ่เปล่านี้เป็นส่วนหนึ่งของการเยี่ยมเยียนด้วยก็ได้ นอกจากปิรามิดสมัยใหม่กลางทะเลทรายแล้ว ปีหน้าเรายังจะมีมิวเซียมที่เอาประวัติศาสตร์และเรื่องราวของโลกภาพยนตร์ของโลกฮอลลีวูดมาบรรจุไว้ใน Academy Museum of Motion Pictures เป็นมิวเซียมที่มีทั้งพิพิธภัณฑ์พูดถึงและจำลองประสบการณ์แห่งโลกภาพยนตร์พร้อมโดมแก้วที่ให้วิวป้ายฮอลลีวูด หรือจะเป็นพิพิธภัณฑ์จากสถาปนิกชื่อดังระดับโลกใหม่ในจีน ไปจนถึงพิพิธภัณฑ์จากแบรนด์นาฬิกาหรูที่ตัวมันเองเป็นเหมือนงานศิลปะ ทรงเกลียวลอยขึ้นจากผิวดิน (อนึ่ง ส่วนใหญ่ยังไม่มีกำหนดวันเปิดที่แน่นอน)
Grand Egyptian Museum, Cairo- Egypt
ยังไงก็ต้องให้เกียรติเขาละเนอะ กับ Grand Egyptian Museum แค่บอกว่ากรุงไคโร หนึ่งในสุดยอดอู่อารยธรรมอียิปต์โบราณกำลังจะมีพิพิธภัณฑ์ใหม่ เป็นพิพิธภัณฑ์ที่ยิ่งใหญ่มหึมาที่ใช้สถาปัตยกรรมสมัยใหม่ ตีความออกมาเป็นอาคารที่เล่นกับวัฒนธรรมอียิปต์โบราณ เป็นเสมือนพีระมิดขนาดใหญ่ที่ตั้งตระหง่านอยู่กลางทะเลทราย ภายในก็แสนจะเท่ เราได้แอบเห็นภาพฟาโรห์โบราณยืนอยู่ท่ามกลงกระจกใสและโลหะร่วมสมัย ในแง่การจัดแสดง สำหรับพิพิธภัณฑ์ไคโรใหม่นี้จะมีโบราณวัตถุของฟาร์โรห์ตุตันคาเมนที่หลายชิ้นออกสู่สาธารณชนเป็นครั้งแรก อนึ่ง เจ้าพิพิธภัณฑ์ไคโรนี้มีแผนจะเปิดมาพักใหญ่แล้วแต่เจอโรคเลื่อนเข้าไป ใครที่มีแผนก็อัพเดทข่าวคราวกันดีๆ ว่าจะเลื่อนไปเปิดช่วงไหนของปี
Academy Museum of Motion Pictures, Los Angeles- US
นอกจากคนรักหนัง—จริงๆ เดาว่าเจ้ามิวเซียมทรงกลมนี้น่าจะกลายเป็นอีกหนึ่งแลนมาร์กของแอลเอที่ใครๆ ก็ควรไปเยี่ยม เจ้า Academy Museum of Motion Pictures ถือเป็นพิพิธภัณ์ขนาดใหญ่แห่งแรกของสหรัฐฯ ที่ว่าด้วยอุตสาหกรรมและศิลปะของโลกภาพยนตร์ เอาแค่ระดับสถาปัตยกรรม ตัวมิวเซียมประกอบขึ้นด้วยสองอาคาร ฝั่งหนึ่งเป็นการปรับอาคารเก่ายุคสตรีมไลน์เป็นพิพิธภัณฑ์ อีกส่วนเป็นโรงละครที่มีโดมทรงกลมสุดเท่อยู่ด้านบน ในแง่เนื้อหาเท่าที่ดูทาง Academy ออกมาพูดถึงคอนเซปต์ก็น่าจะเจ๋งมาก ตั้งแต่งานแสดงถาวรที่ไม่เพียงจัดเก็บพวกวัตุในตำนาน รองเท้าสีแดงจากออซแล้ว ทางมิวเซียมยังบอกว่าตัวนิทรรศการนั้นจะเป็นการพาผู้มาเยือนข้ามเข้าไปสู่ ‘ประสบการณ์ของภาพยนตร์’ สู่โลกของความฝัน นอกจากนี้ยังเผยพวกนิทรรศการพิเศษที่น่าจะมีงานของ ฮายาโอะ มิยาซากิ (Hayao Miyazaki) ไปจนถึงภาพยนตร์ของคนผิวสี อ้อ เจ้าโดมใสนั้นจะตั้งและมีวิวแบบพาโนราม่าเป็นป้ายฮอลลีวูด ทำให้เราสามารถรับรู้และมองเห็นโลกแห่งอุตสาหกรรมภาพยนตร์นี้ในมุมมองที่แปลกออกไปผ่านงานออกแบบทางสถาปัตยกรรม
Musée Atelier Audemars Piguet, Le Chenit- Switzerland
มองแวบแรกก็จะงงๆ ว่านี่คือตึกหรืออะไร เจ้า Musée Atelier Audemars Piguet เป็นพิพิธภัณฑ์ของ Audemars Piguet ช่างทำนาฬิกาและแบรนด์นาฬิกาหรูของสวิสเซอร์แลนด์ ตัวอาคารถือเป็นอีกหนึ่งผลของทาง BIG - Bjarke Ingels ซึ่งพอบอกว่าเป็นผลงานของทาง BIG ก็ไม่แปลกใจที่ตัวพิพิธภัณฑ์จะออกมาหน้าตาสวยงาม แปลกประหลาด และท้าทายความเป็นสถาปัตยกรรมไปอีกชั้นหนึ่ง ปีที่แล้ว BIG เพิ่งเป็นสะพานบิดเกลียวไป ปีหน้าก็จะมีพิพิธภัณฑ์นี้อีกด้วย อาคารบิดเกลียวนี้สื่อถึงสปริงในนาฬิกาและความงามของสถาปัตยกรรมก็เป็นหมือนตัวแทนของงานช่างและความหมายของงานออกแบบที่เหนือกาลเวลา
The Datong Art Museum, Datong- China
ผายมือมาที่เมืองจีนกันบ้าง ทุกๆ ปี จีนเองมีตึกอาคารใหม่ๆ มีพื้นที่สาธารณะ มีสวนที่ใช้นักออกแบบระดับโลกเพื่อแสดงถึงตัวตนจีนใหม่อันทันสมัย The Datong Art Museum ตัวพิพิธภัณฑ์ศิลปะแห่งใหม่นี้เป็นผลงานออกแบบของ Foster+Partner สตูดิโอสถาปัตยกรรมชั้นแนวหน้าของโลก ภาพรวมของตัวอาคารก็มีสถาปัตยกรรมที่น่าตื่นตาตื่นใจ เป็นพีระมิดที่ต่อเนื่องกันเป็นลำดับโดยที่ตัวอาคารส่วนใหญ่จมลงใต้ดิน พิพิธภัณฑ์แห่งนี้ทางจีนตั้งใจสร้างขึ้นเพื่อเป็นพิพิธภัณฑ์แห่งศตวรรษที่ 21 เป็นตัวตนใหม่ของจีนที่แสดงออกล้ำไปกว่าแค่ตัวอาคาร
Center for Studies of the Holocaust and Religious Minorities, Oslo- Norway
สำหรับมิวเซียมนี้เป็นส่วนต่อขยาย คือหลายประเทศในยุโรปค่อนข้างให้ความสำคัญในการทบทวน เก็บ และส่งผ่านความทรงจำเรื่องราวของการฆ่าล้างเผ่าพันธุ์ เราเลยได้เห็นสถาปัตยกรรมในมิวเซียมและอนุสรณ์สถานที่น่าสนใจเกิดขึ้นหลายแห่ง ที่ออสโลเองก็มีศูนย์เรียนรู้ว่าด้วยการฆ่าล้างเผ่าพันธุ์ โดยในปีหน้าจะมีการเปิดส่วนต่อขยายใหม่ เป็นส่วนที่เอาบ้านของหัวหน้าพรรคนาซีนอร์เวย์มาปรับเปลี่ยน ออกแบบใหม่เป็นมิวเซียมซะเลย โดยรวมนอกจากบริบทที่เป็นบ้านพักจริงของนาซีแล้วที่ตัวงานออกแบบช่วยทำให้เห็นถึงประวัติศาสตร์ที่ห่อหุ้มตัวอาคารอยู่ แถมงานออกแบบยังเวรี่สวย
A New Museum for Western Australia, Perth- Australia
มาที่ออสเตรเลียกันบ้าง มิวเซียมใหม่ของออสเตรเลียฝั่งตะวันตกที่เพิร์ธนี้ ทางออซซี่บอกว่าเจ้ามิวเซียมระดับโลกผลงานออกแบบของ Hassell+OMA จะเป็นพื้นที่รวมความภาคภูมิใจและเรื่องราวของภาคพื้นเอาไว้และจะเป็นแลนมาร์กใหม่ของเมือง ความน่าสนใจของพิพิธภัณฑ์นี้คือทางออสเตเรียบอกว่าจะเป็นพิพิธภัณฑ์ของปวงชน ของผู้คนธรรมดา และจะเป็นมุมมองใหม่ที่มองจากผู้คนที่เยี่ยมยอดที่รวมกันกลายเป็นชาตินี้ในการรับรู้และเล่าเรื่องราวของออสเตรเลียฝั่งตะวันตกใหม่ เป็นมุมมองใหม่ๆ ต่อพืชพรรณ สถานที่และเรื่องราวในอีกมุม ตัวมิวเซียมใหม่นี้มีแผนจะเปิดในเดือนพฤศจิกายน
The new Munchmuseet, Oslo- Norway
Munchmuseet ไม่เชิงเป็นพิพิธภัณฑ์ใหม่ แต่เป็นตึกใหม่ของพิพิธภัณฑ์มุนช์ในออสโล จากอาคารเก่าแก่ สู่ตึกยิ่งใหญ่อลังการริมแม่น้ำ แน่นอนว่าก็ตามชื่อเนอะ เป็นพิพิธภัณฑ์ที่เก็บรักษาผลงานและเล่าเรื่องราวของ เอ็ดเวิร์ด มุนช์ (Edvard Munch) เจ้าของผลงาน เดอะสกรีม (The Scream) และงานศิลปะที่ส่งผลต่อกระแสศิลปะสมัยใหม่อีกมากมาย ความเก๋หนึ่งของพิพิธภัณฑ์แห่งใหม่นี้คือจะมีการฝังวัตถุมีค่าและวัตถุทางประวัติศาสตร์ที่เกี่ยวข้องลงใต้อาคารรอวันที่จะขุดขึ้นใหม่ในอนาคตเมื่อไหร่ไม่มีกำหนด ข้าวของสำคัญที่ถูกฝังก็เช่นเข็มกลัดทองคำของศิลปินเอง เมล็ดแอปเปิลจากสวนของมุนช์ที่ Ekely และสำเนาพินัยกรรมของมุนช์เอง
Illustration by Waragorn Keeranan
