ในโลกยุคที่การใช้ชีวิตเต็มไปด้วยความเสี่ยงรอบด้าน ทั้งจากสิ่งแวดล้อมและรูปแบบการใช้ชีวิต ทำให้มะเร็งคือโรคร้ายแรงที่กลายมาเป็นโรคใกล้ตัวที่สามารถเกิดขึ้นได้กับทุกคนอย่างน่าตกใจ
ผลที่ตามมาจากอาการป่วย โดยเฉพาะกับโรคมะเร็ง ไม่เพียงแต่เกิดขึ้นกับร่างกายเท่านั้น แต่ยังส่งผลพวงไปถึงจิตใจ ลามไปจนถึงเรื่องการแพทย์และการเงิน วนลูปกันจนทำให้ร่างกายและจิตใจอ่อนแอลงทุกวัน และความเข้มแข็งเท่านั้นที่จะพาผู้ป่วยข้ามผ่านจนกลับมาเป็นคนสุขภาพดีอีกครั้งหนึ่ง
เป็นเรื่องดีกว่า ถ้าเรื่องไหนที่ป้องกันได้ก่อนก็ควรศึกษาและปฏิบัติไว้ก่อนตั้งแต่เนิ่นๆ เพื่อลดความเสี่ยงในทุกเรื่องให้กับตัวเราเองและคนรอบข้าง อย่างการฉีดวัคซีนป้องกันเชื้อไวรัส HPV ก็เป็นเรื่องที่ควรเข้าใจและให้ความสำคัญกับการป้องกันไวรัสตัวนี้ เพราะป้องกันมะเร็งไว้ก่อนเป็นเรื่องดีที่สุด
ชวนตั้งคำถามเพื่อหาคำตอบว่า มะเร็งจากไวรัส HPV คืออะไร?
ในผู้หญิง เราได้ยินคำว่าไวรัส HPV กันเป็นเรื่องปกติว่าเป็นไวรัสที่ก่อให้เกิดมะเร็งปากมดลูก แต่แท้จริงแล้ว HPV หรือ Human papilomavirus เป็นไวรัสที่ก่อโรคมะเร็งได้กับทุกเพศหากพบกับไวรัสชนิดนี้ผ่านทางการสัมผัส ยืนยันด้วยข้อมูลทางวิชาการพบว่า บุคคลในวัยผู้ใหญ่ถึงร้อยละ 80 ของทั้งผู้ชายและผู้หญิงเกิดการติดเชื้อ HPV ในช่วงใดช่วงหนึ่งของชีวิต
หลังจากสัมผัส HPV แล้ว ไวรัสจะเข้าไปยึดฐานที่มั่นในร่างกาย ยกตัวอย่างในผู้หญิงก็บริเวณปากมดลูก และใช้เวลาเฉลี่ย 5 - 10 ปี ในการเปลี่ยนแปลงเซลล์ปากมดลูกปกติให้กลายเป็นมะเร็งปากมดลูก
ไวรัส HPV สามารถก่อโรคมะเร็งอะไรได้บ้าง?
ไวรัส HPV เป็นเรื่องสำคัญและควรตระหนักถึงลำดับต้นๆ ในชีวิตผู้หญิง แต่ไม่ว่าคุณจะเป็นผู้หญิงหรือผู้ชาย หากสัมผัสเจ้าไวรัส HPV ไปแล้ว ก็มีโอกาสก่อให้เกิดโรคมะเร็งได้ จากข้อมูลในปัจจุบันพบว่าไวรัส HPV สามารถก่อมะเร็งได้อย่างน้อย 5 ประเภท คือ มะเร็งปากมดลูก มะเร็งในช่องคลอด มะเร็งปากช่องคลอด มะเร็งทวารหนัก และมะเร็งอวัยวะเพศ
ใครบ้างที่มีโอกาสติดเชื้อไวรัส HPV?
มองกันแค่หน้าตาก็ไม่รู้ว่าใครบ้างที่มีไวรัส HPV แม้แต่บางทีเจ้าตัวเองก็อาจจะไม่รู้ตัวด้วยซ้ำว่าตัวเองมีไวรัส HPV อยู่ และพร้อมที่จะแพร่กระจายให้กับผู้อื่นผ่านการสัมผัสหรือการมีเพศสัมพันธ์ ถ้าเช่นนั้นแล้ว ไม่ว่าจะเคยมีเพศสัมพันธ์หรือไม่เคย ก็มีโอกาสติดเชื้อนี้ทั้งสิ้น
เพื่อลดโอกาสเสี่ยงในการที่เชื้อไวรัสจะพัฒนาตัวเองเป็นมะเร็ง การฉีดวัคซีน HPV ในผู้ชายเองควรฉีดเพื่อป้องกันมะเร็งอวัยวะเพศ มะเร็งทวารหนัก และยังช่วยลดการแพร่เชื้อ HPV ไปสู่ผู้หญิง ส่วนในผู้หญิง ควรฉีดเพื่อป้องกันการเป็นมะเร็งปากมดลูก มะเร็งช่องคลอด มะเร็งปากช่องคลอด และมะเร็งทวารหนัก
ข้อมูลทางวิชาการแนะนำว่า อายุที่เหมาะสมที่ควรฉีดวัคซีน HPV คือ 11-12 ขวบ เพราะเป็นวัยที่ร่างกายสามารถสร้างภูมิคุ้มกันต่อเชื้อนี้ได้ดี แต่หากอายุเกินแล้ว ก็ยังสามารถฉีดได้เช่นกัน หากใครที่กังวลว่าเคยมีเพศสัมพันธ์หรือเคยสัมผัสเชื้อมาแล้ว จะไม่ได้ผลนั้น จริงๆ แล้วการฉีดวัคซีน HPV จะช่วยป้องกันการติดเชื้อใหม่ในอนาคต สำหรับสายพันธุ์ที่บรรจุในวัคซีน และยังเป็นการป้องกันการติดเชื้อซ้ำจากไวรัสสายพันธุ์เดิม
แล้วจะป้องกันมะเร็งที่เกิดจากเชื้อไวรัส HPV ได้อย่างไร?
ทุกวันนี้โรคมะเร็งที่เกิดจากเชื้อไวรัส HPV สามารถป้องกันได้ด้วยการฉีดวัคซีน HPV โดยช่วงอายุที่สามารถรับการฉีดวัคซีน HPV ได้ คืออายุตั้งแต่ 9 ปีขึ้นไป และปัจจุบันข้อมูลทางการแพทย์แนะนำว่าสามารถฉีดวัคซีนนี้ได้ถึงอายุ 45 ปี ซึ่งการฉีดตั้งแต่อายุยังน้อย จะทำให้ร่างกายสร้างภูมิคุ้มกันต่อเชื้อ HPV ได้ดี
จำนวนของวัคซีนที่ฉีดนั้น ในเด็กอายุน้อยกว่า 15 ปี แนะนำให้ฉีด 2 เข็ม และในผู้ใหญ่แนะนำให้ฉีด 3 เข็ม ร่วมกับพฤติกรรมการใช้ชีวิตด้วยการหลีกเลี่ยงปัจจัยเสี่ยงในการรับเชื้อและการเข้ารับการตรวจอย่างสม่ำเสมอในกรณีของมะเร็งปากมดลูก
อายุ 9-45 ปี ชวนมาฉีดวัคซีน HPV กัน
ไม่ว่าคุณจะเป็นเพศหญิงหรือชาย หากอยู่ในช่วงอายุระหว่าง 9-45 ปี การป้องกันความเสี่ยงการเกิดโรคมะเร็งด้วยการฉีดวัคซีน HPV เป็นเรื่องที่ควรให้ความสำคัญสำหรับชีวิตเป็นอย่างยิ่ง เพราะในปัจจุบัน วัคซีน HPV มีการใช้เป็นวัคซีนพื้นฐานในหลายๆ ประเทศ รวมถึงประเทศไทยเอง ก็ได้เริ่มมีการให้วัคซีน HPV เป็นวัคซีนพื้นฐานในเด็กหญิงชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 ตั้งแต่ปี 2560 แล้ว
เพราะการป้องกันมะเร็งไว้ก่อน ทำได้ง่ายกว่าตามมารักษาทีหลัง หากอายุเข้าเกณฑ์แล้วละก็ การฉีดวัคซีนสักสองสามเข็ม เพื่อคุณภาพชีวิตที่ดีกว่า ก็เป็นเรื่องที่ทุกคนควรตระหนักและป้องกันเจ้าเชื้อ HPV ไม่ให้เข้ามารุกรานชีวิต อย่ารอให้สายเกินไป เพราะการมาตามแก้ไขทีหลังก็ยิ่งซับซ้อนและยุ่งยากขึ้นไปอีก มาทำให้การฉีดวัคซีน HPV เป็นเรื่องของเราทุกคนกันเถอะ
Content by Nathanich Chaidee
Illustration by Yanin Jomwong
