เวลาไปเที่ยวญี่ปุ่นเอย เกาหลีใต้เอย สิงคโปร์เอย หรือประเทศในโซนตะวันตก เช่น สวีเดน ก็แอบอิจฉาทุกที เพราะบ้านเมืองเขา โดยเฉพาะตามท้องถนนนี่ โคตรสะอาดเลย อย่างตอนช่วงข่าวพายุ ‘ฮากิบิส’ เข้าญี่ปุ่น แล้วมีภาพน้ำท่วมแชร์มาให้เห็นด้วยนะ บอกเลยว่าใสกว่าน้ำในโอ่งหลังบ้านตรูเสียอีก
ที่เป็นเช่นนั้นได้ ก็เพราะในแต่ละประเทศที่อาจจะมีมากกว่าที่ยกตัวอยางมากข้างต้นนั้น เขาปลูกจิตสำนึกให้คนในประเทศรู้จักการรักษาความสะอาด ไปจนถึงขั้นแยกประเภทขยะได้อย่างไร้ที่ติ
บางประเทศอย่างญี่ปุ่นนี่ถึงขั้นที่ว่า ถ้ามีขยะของเสียขนาดใหญ่มาทิ้ง จะต้องทำการจองและชำระเงินให้เลยนะ และหากทิ้งขยะไม่เป็นที่อาจทำให้ต้องเสียค่าปรับเป็นจำนวนเงินสูงลิ่วหรืออาจถูกลงโทษจำคุกได้ เนื่องจากประเทศเหล่านี้เขาบทลงโทษที่รุนแรง และอย่าไปคิดว่า ‘ตาวิเศษ’ มองไม่เห็น เพราะไอ้ที่เห็นน่ะ ‘กล้องวงจรปิด’ เฟ้ย
พอพูดเรื่องของการคัดแยกขยะแล้ว มันเป็นสิ่งที่ช่วยปลูกฝังความรับผิดชอบต่อสังคมของคน การรู้จักระเบียบวินัยในตัวเองและพัฒนาไปสู่คนที่มีความรู้ผิดชอบชั่วดีของสังคมได้เลยนะ
แต่อีกมุมหนึ่งของการมีวินัยในการคัดแยกขยะ และไม่พยายามทิ้งแม่มทุกอย่างรวมๆ กันไปในถุงดำ แล้วก็ไปโครมลงถังหน้าบ้านเรา หรือถังสาธารณะของหมู่บ้าน มันยังช่วยลดผลกระทบต่อ ‘พี่ๆ พนักงานเก็บขยะ’ ได้ด้วย
ประสบการณ์ส่วนตัวเท่าที่เห็นพี่พนักงานเก็บขนขยะหลายๆ คน เขาก็ต้องรีบเก็บขยะให้ทันช่วงเวลาไพรม์ไทม์ก่อนประชาชนจะออกมาสัญจรในช่วงเวลาปกติ ไม่งั้นมีกระเทือนจราจรบนท้องถนนแน่ และพี่ๆ ส่วนใหญ่ก็มักจะออกมาเก็บกันในช่วงตอนเช้ามืด แถวๆ ตี 4-5 ก็เห็นออกมาแล้ว
…และด้วยความที่มันมืด
…และขยะที่เราๆ เอาไปทิ้่งกองแบบรวมๆ (สารภาพมาเหอะว่าพวกคุณก็ทำกัน) ทำให้พนักงานเก็บขยะบางคน เขาก็รีบๆ โกยๆๆ แถมโกยด้วยมือเปล่า ไม่มีอุปกรณ์ป้องกัน เช่น ถุงมือยาง ผ้าปิดจมูก ซึ่งบางทีก็เข้าใจว่า อาจจะไม่มีงบเจียดมาให้ใช้ อยากใช้ก็ต้องไปจ่ายเองมั้ง (ก็เลยต้องใช้ประสาทสัมผัสแบบ เซนต์เซย่า เข้าช่วย)
แม้บางเขตก็อาจจะมีจัดเตรียมอุปกรณ์ป้องกันไว้ และกำชับพนักงานทุกคนให้ระมัดระวัง แต่ในทางปฏิบัติหลายคน ก็อาจจะรู้สึกว่ามันเทอะทะ ลำบาก จึงละเลยไปบ้าง สุดท้ายก็มักจะเกิดอุบัติเหตุจากการเก็บและคัดแยกขยะบ่อยๆ แบบที่ไม่มีใครมองเห็น
แน่ละ โดยธรรมชาติแล้ว ความคิดของประชาชนส่วนใหญ่ มองว่า การจัดเก็บขยะไม่ใช่หน้าที่ ทำให้การปลูกฝังเรื่องการคัดแยกขยะจากครัวเรือนทำได้ยาก พนักงานเก็บขยะจึงต้องเผชิญกับความเสี่ยงต่อไป แต่เราจะปล่อยให้เหตุการณ์เช่นนี้เกิดขึ้นกับคนที่ทำหน้าที่พิทักษ์ความสะอาดให้กับสังคมไทยต่อไปหรือ
…ไม้เสียบลูกชิ้น แก้วแตก หลอดไฟแตก นี่อ่ะปัญหาคลาสสิคที่พนักงานเก็บขยะเหล่านี้มักจะต้องเจอกันบ่อยๆ
เนื่องจากแอดมินเป็นคนกรุงเทพฯ ชั้นใน ชอบเดินออกไปเดินเล่นช่วงเช้าๆ และหาอะไรกินก่อนไปทำงาน โดยบ่อยครั้งที่มักจะเจอกับพนักงานเก็บขยะหน้าเดิมๆ ทักทายกันบ้าง จนพอรู้จัก
ไม่นานมานี้ ได้เดินเข้าไปใกล้ๆ กะเข้าไปทัก แต่ก็เจอ ‘คุณพี่พนักงานเก็บขยะ’ ท่านหนึ่งพูดเสียงแอบดังว่า “อาบแล้วๆ” (เสียงจะสำเนียงใต้ๆ นิด ได้ฟีล) ไอ้เราเลยต้องเดินผ่านไปว่าจะไปแวะคุยเล่นสักหน่อย
โอ้โห!! พอเดินเข้าไปปุ๊บก็ขอผสมโรงด้วยเลยว่า “อาบเลยๆ” ไม่ใช่บอกให้เขาไปอาบน้ำนะ แต่เลือดแม่มอาบเต็มมือเลย ก็จะไม่เป็นเช่นนั้นได้ยังไง หลอดนีออนเว้าเป็นน้องๆ ปากฉลามเฉาะเข้าง่ามนิ้ว ระหว่างที่พี่เขาจับถุงดำที่เต็มไปด้วยขยะข้างในด้วยมือเปล่า และไม่ใช้สแตนอินซะอย่างนั้น
จริงๆ กรณีแบบนี้นี่ก็เกิดขึ้นกับพี่ๆ หลายคนนะ เช่น โดนไม้เสียบลูกชิ้นทิ่มมือ บางรายซวยๆ หน่อย ทะลุยังกะด้ายร้อยเข็ม เลือดโชกน่าซดกันเลยทีเดียว
แม้บ้านเราจะยังไม่ได้เอาจริง เอาจังอะไรกับการแยกขยะ มีกฎไว้บางๆ จนถึงขั้นจาง แต่ถ้าเรามาเริ่มเรื่องเหล่านี้ที่ตัวเองก่อน คงจะดีไม่น้อยเนาะ
แยกขยะ 101
1. ขยะรีไซเคิล ขยะแห้ง (สีเหลือง) แปลว่า นำกลับมาใช้ใหม่ เอากลับมาได้อีก ดังนั้นขยะรีไซเคิลก็คือขยะที่เราทิ้งไปแล้วสามารถนำกลับมาใช้ซ้ำอีกครั้งได้ ไม่ใช่ใช้ครั้งเดียวแล้วทิ้ง
อะไรบ้างที่เป็นขยะรีไซเคิล >> ขวดพลาสติก, ถุงพลาสติก, ขวดแก้ว, กระป๋อง, กล่องกระดาษ, กระดาษ
ก่อนทิ้งควรจะ >> ทำความสะอาดก่อนแยกทิ้ง เพื่อง่ายในการจัดการต่อ เช่น เทน้ำที่เหลือและล้างออกด้วยน้ำเปล่า, นมกล่องดื่มหมดแล้วก่อนทิ้ง ก็ควรผ่าล้างทำความสะอาด
ประโยชน์จากขยะ >> ผลิตขาเทียม ผลิตหลังคารีไซเคิล ผลิตหลอดไฟ ผลิตจีวรพระสงฆ์
2. ขยะทั่วไป (สีน้ำเงิน) ขยะประเภทนี้มักจะย่อยสลายไม่ได้ มีลักษณะย่อยสลายยากแต่ไม่เป็นพิษและไม่คุ้มค่าต่อการรีไซเคิล จำเป็นต้องหาวิธีกำจัดอย่างถูกวิธี
อะไรบ้างที่เป็นขยะทั่วไป >> ซองขนม กล่องโฟม ถุงพลาสติก ภาชนะปนเปื้อนอาหาร กระดาษชานอ้อย
ประโยชน์จากขยะ >> นำผ่านเทคโนโลยีการผลิตเพื่อนำกลับมาใช้เป็นวัสดุใหม่
3. ขยะอินทรีย์ ขยะเปียก (สีเขียว) คือ ขยะที่เน่าเสียและย่อยสลายได้เร็ว
อะไรบ้างที่เป็นขยะอินทรีย์ >> เศษอาหาร เปลือกผลไม้ เศษผัก เนื้อสัตว์ เศษใบไม้แห้ง
ประโยชน์จากขยะ >> นำไปทำปุ๋ยหมักชีวภาพ ใส่ต้นไม้ แปลงผักสวนครัว
(ก่อนทิ้ง >> ถ้าเป็นอาหารให้แยกน้ำแกง หรือน้ำซุป ทิ้งลงอ่างล้างจานก่อน น้ำมันทอดอาหาร ควรรอให้เย็นตัวลง และเทใส่ขวดพลาสติกแยกลงในถังขยะ)
4. ขยะอันตราย (สีแดง) คือ ขยะที่มีองค์ประกอบหรือปนเปื้อนวัตถุอันตรายชนิดต่างๆ เช่น สารพิษ วัตถุที่ทำให้เกิดโรคหรือเปลี่ยนแปลงพันธุกรรม วัตถุกรรมมันตรังสี วัตถุกัดกร่อน
อะไรบ้างที่เป็นขยะอันตราย >> ถ่านไฟฉาย, อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์, ยาหมดอายุ, วัตถุไวไฟ, กระป๋องสเปรย์
ประโยชน์จากขยะ >> ไม่มี ควรนำไปกำจัดอย่างถูกวิธีตาม เพื่อไม่ไห้รั่วซึมลงแหล่งน้ำ หรือชั้นผิวดิน
หมายเหตุ: ในกรณีของขยะที่มีอันตรายต่อผู้เก็บ หากเป็นไปได้ควรแยกใส่อยู่ในถุงพลาสติกใสที่มองเห็นจากข้างนอกได้ชัด ไม่ใช่ยัดๆ ลงถุงดำรวมๆ กันไป เพราะต่อให้ทิ้งถูกถัง มันก็เป็นอันตรายต่อผู้เก็บได้เหมือนกัน
ว่าแต่ตอนนี้ พวกถุงต่างๆ นี่เขาก็รณรงค์ให้เลิกใช้กันอยู่ด้วยนี่สิ เซเว่น อีเลฟเว่น ก็จะเลิกใช้ถุงพลาสติกถาวรต้นปีหน้า เช่นเดียวกับห้างเซ็นทรัล
ก็เอาเป็นว่าผู้ทิ้งอย่างเราๆ ลองหาวิธีที่จะช่วยๆ พี่ๆ คนเก็บขยะเขาหน่อยก็ดี อย่างแอดมินใช้วิธีที่ง่ายที่สุด คือ เมื่อเขามาเก็บช่วงไหน เราก็นำขยะอันตรายเหล่านั้นไปทิ้ง และบอกกล่าวกับเขาว่า มีแก้วแตกนะ มีหลอดไฟนะ มีไม้ลูกชิ้นแหลมนะ
เท่านี้ ก็คงพอช่วยยกระดับคุณภาพชีวิตพี่ๆ เขาได้แล้วเนาะ
