อยู่ดีๆ ก็อยากร้องไห้ รู้จักน้ำตา 3 แบบ ที่เป็นมากกว่าแค่น้ำใสๆ ที่รินออกมา

คุณร้องไห้ล่าสุดตอนไหน และร้องไห้ด้วยเรื่องอะไร?

น้ำตาเป็นสิ่งที่เราหลีกเลี่ยงไม่ได้ บางครั้งเราก็เสียน้ำใสให้ไหลรินไปกับเรื่องเล็กๆ น้อยๆ อย่างเวลาหาว ฝุ่นเข้าตา โดนแดดจ้าๆ และแม้กระทั่งตอนหั่นหัวหอม หรือบางครั้งเราปล่อยตัวเองให้ร้องไห้ไปกับเรื่องสะเทือนอารมณ์ ทั้งดีใจ เสียใจ หรืออินไปกับอารมณ์ของหนัง ละคร ปล่อยให้น้ำตาไหลออกมาบ่อยครั้งเมื่อดูจอ

แต่การร้องไห้แต่ละครั้ง แม้จะมีน้ำใสๆ ไหลรินจากตาเหมือนกัน แต่จริงๆ แล้วน้ำตาแต่ละชนิดแตกต่างกัน มีหน้าที่ต่างกัน แถมยังป้องกันดวงตาเราในรูปแบบที่ต่างกันด้วย น้ำตาแบบไหนคืออะไร แตกต่างกันอย่างไร The MATTER และซีรีส์ Tears MATTER ขอพาไปรู้จัก 3 รูปแบบของน้ำตา ที่จะทำให้การร้องไห้ของเราไม่เหมือนเดิมอีกต่อไป

1. Emotional tears น้ำตาจากอารมณ์ (ดีใจ หรือเสียใจ)

หลายๆ ครั้งเราร้องไห้เพราะอารมณ์ที่แสดงออกอย่างรุนแรง ทั้งดีใจมากๆ จนน้ำตาไหล หรือปล่อยให้ตัวเองร้องไห้ เพราะความเสียใจ น้ำตาชนิดแรกคือน้ำตาจากอารมณ์ของเรา ที่จะเกิดขึ้นเมื่อมีอาการเศร้า เสียใจ ดีใจหรือตื้นตัน ล้นออกมามากๆ จนสูญเสียการควบคุม น้ำตาชนิดนี้ จึงออกมาเพื่อปรับสมดุลอารมณ์

นักวิทยาศาสตร์ยังไม่สามารถหาคำตอบที่แน่นอนว่า ทำไมน้ำตาถึงช่วยได้ แต่ก็มีการศึกษาที่ระบุว่าน้ำตาชนิดนี้ประกอบด้วย ฮอร์โมนความเครียดในระดับสูง คือ Adrenocorticotrophic hormone (ACTH) และ enkephalin ซึ่งเป็นเหมือนยาแก้ปวดจากธรรมชาติ ที่ถูกปล่อยเมื่อร่างกายอยู่ในความเครียด จนหลายครั้งเราก็รู้สึกว่าปล่อยตัวเองให้ร้องไห้จนรู้สึกดีขึ้นมาได้

1. Basal tears น้ำตาหล่อลื่น

เคยไหม บางครั้ง ไม่ได้ร้องไห้ แต่ก็รู้สึกเหมือนมีน้ำตาใสๆ อยู่ในดวงตาเราตลอด น้ำตานั้นคือ น้ำตาหล่อลื่น เป็นน้ำตาที่ทำหน้าที่ให้ความชุ่มชื่นกับดวงตาและป้องกันฝุ่นละออง โดยน้ำตาชนิดนี้จะก่อตัวบางๆ ถึง 3 ชั้น

ชั้นแรก คือ ชั้นเมือก ที่ทำให้น้ำตาติดกับตา ชั้นที่ 2 คือชั้นน้ำ ทำให้ตาชุ่มชื้น กำจัดแบคทีเรีย ป้องกันผิวตาจากอันตราย และชั้นที่ 3 คือชั้นไขมัน ที่ทำให้พื้นผิวเรียบ ป้องกันชั้นอื่นๆ ระเหย

เรียกได้ว่า แม้จะไม่ได้ร้องไห้ แต่ในทุกๆ วัน เราก็ต้องเสียน้ำตาชนิดนี้ไปเฉลี่ยวันละ 0.75-1.1 กรัม ต่อ 24 ชั่วโมงเลยด้วย

1. .Reflex tears น้ำตาระคายเคือง

บางครั้งไม่ได้อยากร้องไห้ แต่น้ำตาก็ไหลออกมาเมื่อจาอาการระคายเคือง อย่างเช่น เวลาทำอาหารแล้วต้องหั่นหัวหอม โดนแก๊สน้ำตา โดนแดดจ้าๆ ส่องตาจนน้ำตาไหลออกมาอย่างควบคุมไม่ได้ น้ำตาชนิดนี้คือน้ำตาระคายเคือง ที่มีหน้าที่ชะล้างสิ่งต่างๆ ที่เป็นอันตราย

น้ำตาชนิดนี้ จะถูกขับออกมาในปริมาณที่เยอะกว่า เพื่อชะล้างสิ่งที่เป็นอันตราย หรืออนุภาคอื่นๆ โดยน้ำตาชนิดนี้จะมีชั้นน้ำที่ประกอบด้วยแอนติบอดีมากกว่าชนิดอื่นๆ เพื่อยับยั้งจุลชีพที่พยายามจะเข้ามาในตา

นอกจากน้ำตาแต่ละชนิดจะมีส่วนประกอบที่แตกต่างกัน จากการศึกษายังพบว่า น้ำตาหนึ่งหยดของแต่ละแบบเมื่อส่องกล้องไมโครสโคปแล้ว ยังพบโครงสร้างน้ำตาที่แตกต่างกันด้วย ซึ่งนักวิจัยก็มองว่า น้ำตาเป็นมากกว่าแค่ของเหลวรสเค็มที่เราหลั่งออกมาในช่วงเวลาที่ยากลำบาก แต่น้ำตาแต่ละหยดยังเหมือนสะสมประสบการณ์ของแต่ละคนที่แตกต่างกันไว้ด้วย

อ้างอิงจาก

Rose-Lynn Fisher, courtesy of the artist and Craig Krull Gallery

ed.ted.com

smithsonianmag.com

gizmodo.com

Illustration by Waragorn Keeranan