นั่งสมาธิ ถ้าเริ่มจากการบังคับตัวเองให้เลิกฟุ้งซ่าน หรือสั่งให้จิตสงบ แค่นี้ก็นับเป็นการเดินผิดทาง มองหาสิ่งที่เกิดขึ้นไม่ได้แล้ว
แต่เมื่อเริ่มสังเกตถูก นึกดูว่าเวลามองไกลไปเห็นก้อนเมฆบนฟ้า สายตาเราอยู่ในจุดที่สบาย คลายความเครียด ความฟุ้งซ่านได้ เท่านี้ ก็นับว่ามาถูกทางสมาธิแล้ว แม้จะยังไม่เริ่มกำหนดใจว่าฉันจะทำสมาธิเลยก็ตาม
สายตาเป็นสิ่งสำคัญมาก แค่มองดี ก็มีสมาธิได้ โดยไม่จำเป็นต้องเค้นกัน ขอให้สังเกตว่า ทอดสายตาอย่างไรกล้ามเนื้อผ่อนคลายลงทั่วตัว ก็อันนั้นแหละ ตัวอย่างของการ ‘มองดี’
ไม่ต้องมีท้องฟ้าให้มองก็ได้ ให้เอาฝ่ามือข้างใดข้างหนึ่งทาบลำคอ แล้วยืดแขนออกไปตรงๆ เกือบสุด ระยะฝ่ามือจะเป็นระยะที่มองได้สบายตาพอดี คุณจะพบว่าเมื่อหลับตาลงแล้วหายใจ ก็จะรู้สึกถึงลมหายใจ หรือกระทั่งเห็นสายลมหายใจได้ง่ายๆ
เมื่อประกอบกับการฝึกหายใจยาวอย่างมีความสุขให้เป็นได้ เริ่มหายใจด้วยหน้าท้องที่ขยายขึ้นช้าๆ ไม่ใช่ดึงลมหายใจด้วยกะบังลมเร็วๆ คุณจะรู้สึกถึงสายตาและการหายใจที่เป็นไปด้วยกัน คือ ลมหายใจที่สบาย จะช่วยตรึงสายตาให้นิ่งอยู่ได้แบบไม่ฝืน
หากรู้สึกว่าสายตาหลุกหลิก เริ่มเกร็ง เริ่มฝืน ก็ลืมตาขึ้นมาปรับโฟกัสใหม่ด้วยระยะมือเดิม คุณจะหลับตาลงเห็นลมได้ชัดอีก ลืมตาขึ้นมาปรับโฟกัสบ่อยเท่าที่จำเป็น ภายในวันสองวันจะรู้สึกว่า มองดี มีสมาธิขึ้นมาได้ง่ายๆอย่างนี้เอง
เพื่อเห็นภาพประกอบความเข้าใจชัดเจน ขอให้ดูคลิปนี้ได้นะครับ
