ที่มาเส้นทางวินเถื่อน-จ่ายส่วยแลกขับรับจ้าง

กรณีวินจักรยานยนต์ทะเลาะวิวาท บริเวณซอยอุดมสุข 1 ย่านบางนา กรุงเทพมหานคร ทำให้มีผู้เสียชีวิต 1 คน บาดเจ็บ 3 คนก่อนหลบหนี ซึ่งนอกจะส่งผลกระทบต่อภาพลักษณ์ของวินจักรยานยนต์รับจ้าง 

วันนี้ (17 มิ.ย.2562) ไทยพีบีเอส สัมภาษณ์ นายเฉลิม ชั่งทองมะดัน นายกสมาคมผู้ขับขี่รถจักรยานยนต์รับจ้างแห่งประเทศไทย สะท้อนปัญหาความขัดแย้งของผู้ขี่รถจักรยานยนต์รับจ้างว่า สาเหตุ หลักเกิดจากการขัดแย้งผลประโยชน์ที่อีกฝ่ายเกิดความไม่พอใจ โดยเฉพาะการตั้งวินจักรยานยนต์ ทับกันในพื้นที่ จนทำให้เกิดเหตุบานปลายมีการทำร้ายร่างกายเกิดขึ้น

สำหรับสาเหตุกรณีล่าสุด วินจักรยานยนต์ 2 แห่ง ในพื้นที่ย่านสุขุมวิท วิ่งไล่ทำร้ายกันจนมีผู้เสียชีวิตนั้น เกิดจากกลุ่มอิทธิพล ที่คุมวินจักรยานยนต์วินหนึ่ง เรียกรับผลประโยชน์คนละ 3,500 บาทต่อเดือน จึงทำให้ผู้ขี่รถจักรยานยนต์รับจ้างเกิดความไม่พอใจ และแยกตัวออกมาตั้งวินเอง ทำให้กลุ่มอิทธิพลที่คุมวินขาดรายได้

นายกสมาคมผู้ขับขี่รถจักรยานยนต์รับจ้างแห่งประเทศไทย อธิบายระหว่างวินเถื่อนกับวินไม่เถื่อน ว่าวินเถื่อนคือวินจักรยานยนต์รับจ้าง ที่ไม่ได้จดทะเบียนถูกต้องตามกฎหมาย ไม่มีสถานที่เป็นหลักแหล่ง

ผู้ที่จะตั้งวิน จะต้องหาโฉนดที่ดินที่ได้รับการอนุญาตจากเจ้าของที่ดิน กับสำนักงานเขตเท่านั้น หรือสังเกตผู้ขี่รถจักรยานยนต์รับที่บริเวณเสื้อวินด้านหน้า หากไม่มีป้ายชื่อสีเหลืองที่ผ่านการลงทะเบียน ถือว่าผิดกฎหมาย

ยอมจ่ายให้กลุ่มอิทธิพลเพื่อแลกขี่รับจ้าง

นายเฉลิม ยอมรับว่า มีวินจักรยานยนต์ในพื้นที่กรุงเทพมหานครไม่น้อยที่ต้องจ่ายเงินให้กับกลุ่มอิทธิพล เพื่อที่จะได้เข้ามาขี่รับจ้าง ทั้งที่ตามระเบียบการติดต่อเพื่อขอขี่รถจักรยานยนต์รับจากแต่ละวิน จะต้องสอบถามผู้ดูแลวินว่าพอมีเบอร์เสื้อว่างหรือไม่ และจะไม่ต้องเสียค่าใช้จ่าย

หากวินมีผู้คนจำนวนมาก ก็อาจจะต้องใช้เวลารอการในการติดต่อวินที่ก่อตั้งใหม่ถูกต้องตามกฎหมาย จึงกลายเป็นช่องว่างให้กลุ่มผู้มีอิทธิพลใช้ช่องทางนี้เรียกเก็บเงิน ไม่ต้องใช้เวลานานก็สามารถเข้ามาวิ่งวินได้ บางวินมีเจ้าหน้าที่รู้เห็นเป็นใจ เพราได้รับผลประโยนช์ด้วย

สำหรับวินจักรยานยนต์รับจ้างในพื้นที่กรุงเทพมหานคร ที่จดทะเบียนถูกต้องตามกฎหมายมีจำนวนกว่า 5,000 วิน จำนวนนี้มีผู้ขี่รถจักรยานยนต์รับจ้างถูกต้องกว่า 130,000 คน และยังมีอีกจำนวนไม่น้อยที่แอบลักลอบเปิดวินผิดกฎหมาย นายเฉลิม ยังบอกว่าปัจจุบันเจ้าหน้าที่ไม่ดำเนินตรวจสอบอย่างจริงจัง ทำให้การตรวจสอบหาหลักฐานเป็นไปได้ยาก ปล่อยปละละเลยให้มีการกระทำความผิด

แบบไหนวินเถื่อน 

ถ้าพูดถึงวินจักรยานยนต์รับจ้าง ถือเป็นเรื่องใกล้ตัว เพราะผู้ใช้บริการต้องการความสะดวกรวดเร็ว จากการเดินทาง ในถนนเส้นหนึ่ง จึงพบเห็น วิน จยย. แทบทุกซอย

ก่อนจะมีการจัดระเบียบ การเรียกรับผลประโยชน์จากเสื้อวิน เป็นเหตุผลหนึ่ง ที่ซ่อนอยู่ "ค่าอำนวยความสะดวก หรือ ส่วย " จึงเป็นค่าใช้จ่ายในการทำวิน จยย. เช่น วินตั้งอยู่บนฟุตบาท ต้องจ่ายค่าอำนวยความสะดวกให้เทศกิจ

ตั้งบนพื้นผิวจราจร ต้องจ่าย ตำรวจรวมถึงไม่ให้มาตั้งด่านจับเรื่อง หมวกกันน๊อค หรือ การทำผิดกฎหมายจราจร เล็กๆ น้อยๆค่าอำนวยความสะดวกให้เจ้าหน้าที่รัฐ

มีผลการวิจัย จาก ผลงานวิจัยเรื่อง "หวย ซ่อง บ่อน ยาบ้า เศรษฐกิจนอกระบบกับนโยบายสาธารณะในประเทศไทย (2543)

ผาสุก พงษ์ไพจิตร / สังศิต พิริยะรังสรรค์ และนวลน้อย ตรีรัตน์ ระบุว่า 14.5 % ของรายได้มอเตอร์ไซค์รับจ้างคือ "ส่วย" ที่ต้องจ่ายให้ "กลุ่มคนมีอำนาจนอกระบบ" หรือ "กลุ่มที่มีอำนาจแฝงจากระบบราชการโดยตรง" เช่น หัวหน้าวินที่อาจเป็นได้ทั้งนักเลงขาใหญ่ ลิ่วล้อนักการเมือง ทหารนอกรีต รวมถึงเจ้าหน้าที่รัฐบางคน

ย้อนไป ปี 2546 รัฐบาล พ.ต.ท.ทักษิณ ชินวัตร ได้ออกมาจัดระเบียบ วินรถจักรยานยนต์ กวาดล้างกลุ่มมาเฟีย ห้ามตำรวจไปหาผลประโยชน์  แต่ปัญหายังไม่หมดไปจนเมื่อ คสช. ได้เข้ามา จัดระเบียบ วินจักรยานยนต์รับจ้าง โดยใช้ กม. ม.44 มีคำสั่งชัดเจน เข้มข้นกำหนด 3 แนวทาง

1. ให้วิน จยย. ขึ้นทะเบียน จัดตั้งวิน ควบคุมราคาเสื้อวิน  กำหนดราคา ค่าโดยสารให้ชัดเจน

2. ตรวจสอบจำนวน วิน จยย. ที่ได้รับใบอนุญาตขับขี่ รถสาธารณะจาก กรมการขนส่งทางบก
3.เร่งตรวจสอบให้ทุกวินถูกต้องตามกฎหมาย

โดยมีการกำหนดผู้รับผิดชอบ 4 ฝ่าย ประกอบด้วย ทหาร กรมการขนส่งทางบกตำรวจกรุงเทพมหานคร หรือ สำนักงานเขต ที่ผ่านมามีการเปิดลงทะเบียน วินจักรยานยนต์ มาแล้ว 3 รอบครั้งที่ 1 ปี 2557  ครั้งที่ 2 ปี 2559 และครั้งที่ 3 วันที่ 1 กรกฎาคม ถึง 31 ส.ค.2561

รายงานจำนวนวินจักรยานยนต์ ใน 50 เขต ของกรุงเทพมหาคร ข้อมูลล่าสุด ปี 2562 มีจำนวนวิน ทั้งหมด 5,513 วิน ผู้ขับขี่ 88,578 ราย

จากข้อมูลทั้งหมดเป็นข้อมูลในระบบ ยังไม่รวม วินเถื่อนที่ อาจไปขออนุญาตมีใบขับขี่รถสาธารณะแล้ว มีรถป้ายเหลือง มีเสื้อแล้ว แต่ยังไม่มีพื้นที่ ทำให้มีการวิ่งทับเส้นทาง หรือวินเถื่อนซ้ำซ้อน ซึ่งเป็นปัญหาการทะเลาะวิวาท และเหตุการยกพวกตีกันจน ถึงขั้นการใช้อาวุธปืน จนมีผู้เสียชีวิต 2 คนบาดเจ็บ อีก 3 คน เหตุเกิดจากวิน ซอยสุขุมวิท 103/1

อ่านข่าวที่เกี่ยวข้อง

"วิน - วิน" ยกพวกตีกันกลางถนน ชาวบ้านถูกลูกหลงเสียชีวิต 1 คน

เตรียมขอหมายจับ 2 วิน ย่านบางนา ทะเลาะวิวาท

ตร.คุมตัวแล้ว 2 คน เหตุวิน จยย.ยกพวกทะเลาะวิวาทกัน