อาชีพทำนานั้นล้วนแต่ต้องใช้ต้นทุนหลายๆ อย่างประกอบกันซึ่งทุกๆ ขั้นตอนล้วนมีความสำคัญเป็นอย่างยิ่ง ซึ่งชาวนาก็ต้องหาวิธีที่การทำนาที่ลดต้นทุน คือลดกำลังคน เวลา ต้นกล้า ซึ่งปัจจุบันนั้นมีเครื่องช่วยในการทำนาเยอะแยะมากมาย นายอนันต์ ศิรินุพงศ์ เป็นเกษตรกรที่มีความรู้ความชำนาญในการทำนามานานประมาณ 40 ปีแล้ว โดยมีเนื้อที่จำนวน 80 ไร่ ต.บ้านขาว อ.ระโนด จ.สงขลา และทำนาไม่ได้จ้างกำลังคน คุณอนันต์ บอกว่าการทำนาจะต้องมีการทำนาแบบลดต้นทุนเข้าช่วย เพราะแต่ละปีต้องใช้ทุนเยอะจึงคิดทำแพที่ช่วยลดต้นทุน คือ ประหยัดต้นทุน ประหยัดเวลา และประหยัดกำลังคน คุณอนันต์จึงคิดค้นดัดแปลงออกแบบแพดำนาขึ้นใช้เอง โดยหลักการทำงานของแพทำนานั้นไม่ยากและสามารถทำใช้เองได้
การสร้างแพทำนา ด้วยวิธีแบบง่ายต้นทุนต่ำ
1.เราสามารถทำแพด้วยไม้กระดาน โดยการนำกระดานไม่หนามากนัก มาเรียงเป็นแผ่น ไม้ที่ใช้กว้างยาวตามต้องการ(กว้างไม่น้อยกว่า 1 เมตร ยาวตามจำนวนคนที่นั่งห่างกันคนละประมาณ50 เซนติเมตร)
2.จากนั้นตีตะปูให้ติดกันแล้วออกแบบให้แผ่นหน้าสุดกระดกขึ้นประมาณ 45 องศา เพื่อให้หัวแพเชิดขึ้นลากได้สะดวก ไม่ติดโคลน (หากต้องการให้แรงเสียดทานลดลง ควรปูแผ่นเหล็กไว้ใต้แพ) ลงทุนไม่กี่ร้อยบาท ส่วนระหว่างต้นข้าว แล้วแต่ความสามารถของเกษตรกรที่จะดำให้ถี่เท่าใด บางคนสามารถทำได้10 เซนติเมตร บางคนห่างถึง 50 เซนติเมตร ความรวดเร็วในการปักดำขึ้นอยู่กับความชำนาญ และต้นกล้าที่เพาะเหมาะแก่การปักดำ ต้นกล้าที่อวบ หยิบง่าย ดำได้ไว
3.ใช้เชือกมัดแพกับรถอีโก้ง(ตามภาพ)เพื่อใช้หว่านเมล็ดพันธุ์ข้าวและปักดำต้นกล้า
ขั้นตอนการหว่าน ด้วยแพทำนา
การนำเมล็ดข้าวที่ผ่านขั้นตอนการเพาะแบบหว่านมาหว่าน ลงพื้นดินเรียบใช้วัสดุเพาะพวกขี้เถ้าแกลบ ไม่แน่นมากนัก รากจะไม่พันกัน หยิบดำได้สะดวก ใช้เมล็ดพันธุ์เพียงไร่ละไม่ถึง 1 กิโลกรัม (ใช้เมล็ดพันธุ์ประมาณ 6,400 เมล็ด ต่อไร่) สามารถทำใช้เองได้ไม่ต้องจ้าง ลดต้นทุนได้มาก เพราะจะใช้ในขั้นตอนการหว่านและปักดำ
ขั้นตอนการปักดำ
เตรียมต้นกล้าที่ใช้ดำ เตรียมคนนั่งปักดำจำนวน 5-6 คน นั่งเรียงกันหน้ากระดาน ใช้มือปักต้นกล้าในนา ความรวดเร็วในการปักดำขึ้นอยู่กับความชำนาญ และต้นกล้าที่เพาะเหมาะแก่การปักดำ ต้นกล้าที่อวบ หยิบง่าย (สามารถปักดำได้ 10 ไร่เพียง 1วันเท่านั้น)
เรียบเรียงโดย : นงลักษณ์ สุวรรณพันธ์.เจ้าหน้าที่ร่วมด้วยช่วยกันสำนึกรักบ้านเกิด จ.นครศรีธรรมราช
