เมื่อวันศุกร์ (22 พ.ค.) มีการยื่นร่างข้อมติว่าด้วยการจัดตั้งและปรับปรุงระบบกฎหมายและกลไกลการบังคับใช้กฎหมายสำหรับเขตบริหารพิเศษฮ่องกงของจีน (HKSAR) เพื่อปกป้องความมั่นคงของชาติ ต่อสภานิติบัญญัติของจีนเพื่อพิจารณา
หวังเฉิน รองประธานคณะกรรมการถาวรสภาผู้แทนประชาชนแห่งชาติจีน (Standing Committe of NPC) เป็นผู้อธิบายร่างข้อมติดังกล่าวต่อที่ประชุมสภาผู้แทนประชาชนแห่งชาติจีน (NPC) ชุดที่ 13 ครั้งที่ 3 ซึ่งจัดขึ้นระหว่างวันที่ 22-28 พ.ค.
หวังเฉินกล่าวรายงานว่า นับตั้งแต่เกาะฮ่องกงกลับคืนสู่มาตุภูมิ จีนยึดมั่นดำเนินการตามหลักการ “หนึ่งประเทศ สองระบบ” และหลักการ “ชาวฮ่องกงเป็นผู้บริหารฮ่องกง” รวมถึงให้อิสรภาพการบริหารกิจการของตนแก่ฮ่องกงในระดับสูงมาโดยตลอด
หวังเฉินระบุว่าหลักการ “หนึ่งประเทศ สองระบบ” ประสบความสำเร็จในฮ่องกงอย่างที่ไม่เคยเกิดขึ้นมาก่อน
อย่างไรก็ตาม ภัยต่อความมั่นคงของประเทศที่เกิดขึ้นในฮ่องกงซึ่งเพิ่มขึ้นต่อเนื่อง กลายเป็นปัญหาที่เห็นได้ชัด โดยหวังอ้างถึงการเคลื่อนไหวที่เป็นการท้าทายต่อแก่นสำคัญของหลักการ “หนึ่งประเทศ สองระบบ” อย่างร้ายแรง ทั้งยังเป็นภัยต่อหลักนิติธรรม และคุกคามอธิปไตย ความมั่นคง และผลประโยชน์ด้านการพัฒนาของประเทศ
เอกสารระบุว่าจำเป็นต้องมีการดำเนินการอย่างเด็ดขาดบนพื้นฐานของกฎหมาย เพื่อป้องกัน หยุดยั้ง และให้บทลงโทษต่อกิจกรรมเหล่านั้น
กฎหมายพื้นฐานของฮ่องกง (Basic Law) มาตราที่ 23 กำหนดเงื่อนไขให้ฮ่องกงออกกฎหมายเพื่อห้ามมิให้มีการกระทำใดๆ ก็ตามที่เป็นการก่อกบฏ แบ่งแยกดินแดน ปลุกระดม และบ่อนทำลายรัฐบาลประชาชนส่วนกลาง (Central People’s Government) หรือการโจรกรรมความลับของรัฐ รวมถึงห้ามมิให้องค์กรหรือหน่วยงานทางการเมืองของต่างชาติทำกิจกรรมทางการเมืองในเขตบริหารพิเศษฮ่องกง ตลอดจนห้ามไม่ให้องค์กรหรือหน่วยงานทางการเมืองของฮ่องกงก่อตั้งความสัมพันธ์กับองค์กรการเมืองต่างชาติ
อย่างไรก็ตาม แม้ฮ่องกงจะกลับคืนสู่มาตุภูมิมานานกว่า 20 ปี แต่การบังคับใช้กฎหมายที่เกี่ยวข้องยังคงไม่เป็นรูปเป็นร่าง สืบเนื่องจากการบ่อนทำลายและการขัดขวางของกลุ่มคนที่พยายามสร้างความวุ่นวายในฮ่องกงและประเทศจีน รวมถึงแรงสนับสนุนที่เป็นปรปักษ์จากภายนอก
เอกสารระบุว่า เมื่อพิจารณาจากสถานการณ์ของฮ่องกงในปัจจุบัน ควรมีการดำเนินการในระดับรัฐเพื่อจัดทำและปรับปรุงระบบกฎหมายและกลไกลการบังคับใช้ในฮ่องกง เพื่อธำรงไว้ซึ่งความมั่นคงของชาติ และเปลี่ยนแปลงสถานะ “ไร้การป้องกัน” ที่มีมายาวนานในด้านความมั่นคงของประเทศ
เอกสารระบุว่าการดำเนินการในข้างต้นจะยกระดับความเข้มแข็งเชิงสถาบัน เพื่อปกป้องความมั่นคงของชาติในกิจการด้านรัฐธรรมนูญของประเทศจีนและกฎหมายพื้นฐานของฮ่องกง ขณะเดียวกันก็ยังเป็นการเสริมกำลังให้กับงานด้านการปกป้องความมั่นคงของประเทศ และรับประกันการเติบโตอย่างมั่นคงของหลักการ “หนึ่งประเทศ สองระบบ”
หวังอธิบายหลักการขั้นพื้นฐาน 5 ประการเพิ่มเติม ได้แก่ การยืนหยัดปกป้องความมั่นคงของประเทศ, การยึดมั่นในหลักการ* “หนึ่งประเทศ สองระบบ” *และปรับปรุงหลักการนี้ให้ดียิ่งขึ้น, การบริหารฮ่องกงอย่างสอดคล้องกับกฎหมาย, การต่อต้านการแทรกแซงจากภายนอกอย่างแน่วแน่ และการปกป้องสิทธิตามกฎหมายและผลประโยชน์ของประชาชนในฮ่องกงอย่างเป็นรูปธรรม
หวังระบุว่าร่างข้อมติประกอบไปด้วยบทนำ และ 7 หัวข้อดังต่อไปนี้
หัวข้อที่ 1 ระบุชัดว่าจีนจะดำเนินการตามหลัก “หนึ่งประเทศ สองระบบ” และหลักการ “ชาวฮ่องกงเป็นผู้บริหารฮ่องกง” และให้อิสรภาพการบริหารกิจการของตนแก่ฮ่องกงในระดับสูง อย่างแน่วแน่ สมบูรณ์ และตั้งมั่น พร้อมย้ำถึงการดำเนินมาตรการที่จำเป็นเพื่อจัดตั้งและปรับปรุงระบบกฎหมายและกลไกการบังคับใช้กฎหมายในฮ่องกง เพื่อปกป้องความมั่นคงของประเทศ รวมถึงป้องกัน หยุดยั้ง และให้บทลงโทษต่อกิจกรรมที่เป็นภัยต่อความมั่นคงของชาติตามหลักกฎหมาย
หัวข้อที่ 2 ระบุชัดเจนว่าจีนยึดมั่นต่อต้านการแทรกแซงกิจการของฮ่องกง ไม่ว่าจะมาจากแรงสนับสนุนจากภายนอกหรือจากต่างประเทศใดและในรูปแบบใดก็ตาม และจะดำเนินมาตรการตอบโต้ที่จำเป็น
หัวข้อที่ 3 ระบุว่าฮ่องกงมีภาระหน้าที่ตามรัฐธรรมนูญในการปกป้องอธิปไตย ความเป็นเอกภาพ และบูรณภาพแห่งดินแดนของชาติ พร้อมย้ำว่าฮ่องกงต้องบังคับใช้กฎหมายความมั่นคงแห่งชาติตามที่กฎหมายพื้นฐานของฮ่องกงกำหนดไว้โดยเร็ว นอกจากนี้องค์กรบริหาร นิติบัญญัติ และตุลาการของฮ่องกง ต้องปฏิบัติตามกฎหมายที่เกี่ยวข้องในการป้องกัน หยุดยั้ง และให้บทลงโทษต่อการกระทำที่เป็นภัยต่อความมั่นคงของชาติ
หัวข้อที่ 4 ระบุว่า ฮ่องกงต้องจัดตั้งและปรับปรุงสถาบันและกลไกการบังคับใช้กฎหมายเพื่อปกป้องความมั่นคงของชาติ และหากมีความจำเป็น หน่วยงานความมั่นคงระดับประเทศที่เกี่ยวข้องของรัฐบาลประชาชนส่วนกลางจะจัดตั้งสำนักงานขึ้นในฮ่องกง เพื่อปฏิบัติหน้าที่ที่เกี่ยวข้องในการพิทักษ์ความมั่นคงของชาติตามกฎหมาย
หัวข้อที่ 5 ระบุให้ผู้บริหารสูงสุดของฮ่องกงรายงานการปฏิบัติหน้าที่ของฮ่องกงต่อรัฐบาลประชาชนส่วนกลางอย่างสม่ำเสมอ ในด้านปฏิบัติการปกป้องความมั่นคงของชาติ, การให้ความรู้ความเข้าใจด้านความมั่นคงของชาติ และการสั่งห้ามกระทำการใดๆ ที่เป็นภัยต่อความมั่นคงของชาติ
หัวข้อที่ 6 ระบุคำจำกัดความตามรัฐธรรมนูญของกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับคณะกรรมการถาวรสภาผู้แทนประชาชนแห่งชาติจีน
(1) มอบหมายให้คณะกรรมการถาวรสภาผู้แทนประชาชนแห่งชาติจีนออกกฎหมายที่เกี่ยวข้องว่าด้วยการจัดตั้งและปรับปรุงระบบกฎหมาย และกลไกการบังคับใช้กฎหมายในฮ่องกง เพื่อปกป้องความมั่นคงของชาติ และคณะกรรมการถาวรสภาผู้แทนประชาชนแห่งชาติจีนสามารถปฏิบัติหน้าที่และใช้อำนาจทางกฎหมายตามที่ได้รับมอบหมาย
(2) ระบุถึงภารกิจทางกฎหมายที่เกี่ยวข้อง ซึ่งกำหนดให้คณะกรรมการถาวรสภาผู้แทนประชาชนแห่งชาติจีนป้องกัน หยุดยั้ง และให้บทลงโทษต่อการกระทำใดก็ตามที่เกิดขึ้นในฮ่องกง ซึ่งเป็นการมุ่งแบ่งแยกดินแดน บ่อนทำลายอำนาจของรัฐ, จัดการและดำเนินการกิจกรรมก่อการร้าย รวมถึงพฤติกรรมอื่นๆ ที่เป็นภัยต่อความมั่นคงของประเทศอย่างร้ายแรง รวมถึงกิจกรรมของแรงสนุบสนุนจากภายนอกหรือต่างประเทศในการแทรกแซงกิจการของฮ่องกง
(3) ระบุถึงวิธีการบังคับใช้กฎหมายที่เกี่ยวข้องในฮ่องกง ของคณะกรรมการถาวรสภาผู้แทนประชาชนแห่งชาติจีน ซึ่งกำหนดให้คณะกรรมการถาวรสภาผู้แทนประชาชนแห่งชาติจีนมีอำนาจตัดสินใจในการบัญญัติกฎหมายที่เกี่ยวข้องลงในภาคผนวก 3 ของกฎหมายพื้นฐานของฮ่องกง (Annex III of the Basic Law) และฮ่องกงต้องประกาศใช้และปฏิบัติตามกฎหมายเหล่านั้น
หัวข้อที่ 7 ระบุว่ามตินี้จะเริ่มบังคับใช้ในวันที่มีการประกาศใช้
หลังประกาศมตินี้ คณะกรรมการถาวรสภาผู้แทนประชาชนแห่งชาติจีนจะร่วมงานกับฝ่ายที่เกี่ยวข้อง เพื่อผลักดันการออกกฎหมายที่เกี่ยวข้องสำหรับฮ่องกงโดยเร็ว เพื่อปกป้องความมั่นคงของชาติ, จัดการกับปัญหาต่างๆ ที่เห็นได้ชัดในระบบความมั่นคงของชาติของฮ่องกง, เสริมสร้างการก่อตั้งสถาบันพิเศษ กลไกการบังคับใช้กฏหมาย และแรงผลักดันเพื่อการบังคับใช้กฎหมาย เพื่อให้สามารถบังคับใช้กฎหมายที่เกี่ยวข้องในฮ่องกงได้อย่างมีประสิทธิภาพ
ที่มา : สำนักข่าวซินหัว
