ค่าย‘เป็น อยู่ คือ’ จัดโดย มูลนิธิเกาะสีเขียว มี บริษัทซีพีออล สนับสนุนเพื่อเป็นการทำกิจกรรมให้เยาวชนตระหนักถึงปัญหาสิ่งแวดล้อมบนเกาะ และหนึ่งในปัญหานั้นคือเรื่องของ ขยะกำลังล้นเกาะ
ทาง กะทิ กะลา ซึ่งรับออกแบบกิจกรรม ได้พาเด็กนักเรียนไปชมแหล่งเรียนรู้สามจุดบนเกาะสมุย แล้วเตรียมให้สต๊าฟเก็บขยะที่เกิดจากการทำกิจกรรม ขนกลับมายังโรงแรมซึ่งใช้อบรมด้วย
ครึ่งวันเช้าผ่านไป มีขยะกลับมาแค่สองถุง ทั้งๆ ที่ไปกันสามกลุ่ม
เพราะมีกลุ่มหนึ่งขึ้นเขาไปสวนสมุนไพร ป้ามณีเจ้าของสวนเลือกวิถีซึ่งไม่ก่อให้เกิดขยะเลย เพราะใช้วัสดุธรรมชาติไม่ว่าจะเป็นกระบอกน้ำ หรืออื่นๆ
ส่วนอีกสองจุด มีขยะสองแบบ แบบแรกคือขยะขวดน้ำพลาสติก อีกแหล่งเป็นขยะที่เกิดจากใบตองและต้นมะพร้าว
สามจุดใช้เวลาในการทำกิจกรรมใกล้เคียงกัน แต่กลับสร้างขยะแตกต่างกัน
ปัญหาคือตอนนำขยะจากฐานนั้นมาโรงแรม ต้องขนขึ้นรถมาด้วย กลายเป็นว่าในขยะมีการพลัดหลง พอตอนจะเอามาใช้พูดคุยกับนักเรียนจึงเกิดปัญหา เพราะหาถุงขยะไม่เจอ การจัดการกับขยะจึงไม่ใช่เรื่องง่าย แม้แต่เรื่องของการขนย้ายเพียงสองสามถุง
…..
ตอนค่ำหลังเสร็จกิจกรรมทำค่ายวันแรก
ทีมงานมานั่งคุยอยู่ตรงเฉลียงบ้าน น้องคนหนึ่งเอ่ยถามว่า ปกติที่นี่ลมพัดแรงอย่างนี้ตลอดหรือ
ผมตอบว่า “ปกติลมพัดแรงแต่ที่แรงแบบนี้ไม่ปกติ”
ขยายความว่า บ้านริมทะเลบนเกาะ ก็มักจะมีลมพัดผ่านเสมอ แต่ในบางฤดูก็มีเช่นกันที่อากาศร้อนอบอ้าวไร้แรงลม และก็มีบางวันที่สายลมพัดแรงผิดปกติเช่นค่ำวันนี้
เช้าวันรุ่งขึ้น เราได้รับข่าวร้าย เมื่อคืนมีเรือล่ม
เป็นเรือบรรทุกรถขนขยะอีกที และเมื่อเรือถูกคลื่นลมซัดทำให้รถบรรทุกที่อยู่บนเรือตะแคง ส่งผลให้เรือเอียงและอับปางลง ในท้องทะเลกว้างห่างจากฝั่ง
นอกจากมีคนเสียชีวิตแล้ว ยังมีขยะจำนวนมหาศาลจมลงใต้ท้องทะเลด้วย
วิถีชีวิตซึ่งเปลี่ยนไป ส่งผลให้ขยะมากมายเกิดขึ้นบนเกาะ ไม่ใช่แต่เพียงเกาะสมุย อีกหลายๆ เกาะก็เผชิญกับปัญหานี้
บางคนทิ้งขยะลงทะเล คลื่นซัดสาดกลับคืนสู่ฝั่ง บางครั้งลงไปกองอยู่กับปะการัง ครั้นจะเผา มลพิษก็ลอยฟุ้งขึ้นสู่อากาศ สุดท้ายแม้แต่เตาเผาก็พังกลายเป็นขยะเสียเอง
เมื่อขยะกองทับถมกันมากมายเป็นภูเขาขยะ จึงมีความคิดว่า น่าจะขนออกไปทิ้งข้างนอก ขยะเหล่านั้นอาจนับได้ว่า มีนักเดินทางจำนวนมากมาทิ้งไว้บนเกาะ แม้จะขนออกไปทิ้งข้างนอก แต่จะไปทิ้งที่ไหน และยังเป็นข้อกังขาว่า ชุมชนอื่นใดทำไมต้องมารับเศษขยะเหล่านั้นด้วย
บางคนอาจมองขยะว่า เป็นเพียงของไร้คุณค่า แต่ทว่าในทางเศรษฐกิจและการเงิน ขยะกลับมีมูลค่า เนื่องจากเมื่อมีการกำหนดราคาในการขนย้าย มีค่าใช้จ่ายในการกำจัด ทีนี้น้ำหนักของขยะก็มีราคาขึ้นมา การเกิดขึ้นของขยะย่อมมีมูลค่า มีคนต้องการเข้ามาจัดการ
ขยะทำให้เกิดการจัดซื้อจัดจ้างและจัดการ
การขนขยะหากขนโดยการใช้ท่าเรือปกติ ซึ่งเป็นแหล่งชุมชนย่อมส่งผลให้มีกลิ่นและรบกวนชีวิตของผู้สัญจรไปมา
นั่นจึงเป็นสาเหตุที่ต้องขนขยะในเวลากลางคืน ด้วยเรือเฟอรี่ขนาดเล็กซึ่งปกติใช้ขนเพียงรถและผู้โดยสาร จึงไม่ใช่เรือที่เหมาะจะใช้ขนขยะเสียทีเดียว
หนึ่งในข้อสันนิษฐานคือ อาจมีการขนด้วยน้ำหนักมากเกิน เพราะขยะต้องขนด้วยรถอีกที จึงมีทั้งน้ำหนักรถและน้ำหนักขยะ และเหตุผลสำคัญคือ การเอียงของรถพ่วงส่งผลให้เรือเสียสมดุลย์
ดังนั้นหากใครจะตั้งคำถามว่า อุบัติเหตุครั้งนี้เกิดขึ้นจากอะไร
คำตอบอาจจะว่าเป็นเพราะคลื่นลมแรง หรืออาจจะตอบว่า เพราะเรือมันเก่า
หรือบางคนอาจจะตอบว่าเพราะน้ำหนักเกิน
หรือ….สาเหตุที่แท้จริงนั้นอาจเกิดจาก ‘ขยะ’
ติดตามบทความใหม่ ๆ จากศุ บุญเลี้ยง ได้ทุกวันพุธ บน LINE TODAY และหากสามารถอ่านบทความอื่นได้ที่เพจศุ บุญเลี้ยง
