จีนเตรียมเริ่มนำระบบใหม่มาใช้ในเดือนพฤษภาคมนี้ ด้วยการนำคะแนนเครดิตทางสังคม (social credit) มาแบนคนที่มีเรทติ้งน้อย ไม่ให้ซื้อตั๋วรถไฟหรือตั๋วเครื่องบินสูงสุดเป็นเวลา 1 ปี
เนื่องจากจีนมีจำนวนประชากรที่มากจึงทำให้ควบคุมพฤติกรรมได้ลำบากโดยเฉพาะเมื่ออยู่ร่วมกันมากๆ ซึ่งบางคนจะก่อพฤติกรรมที่น่ารังเกียจต่อคนรอบข้าง เช่น แซงคิวบ้าง แอบขึ้นรถฟรีบ้าง ล่าสุดทาง National Development and Reform Commission ประกาศเตรียมนำระบบ social credit มาใช้งาน โดยระบบนี้จะให้เรทติ้งประชาชนแต่ละคนโดยนำพฤติกรรมและวินัยทางการเงินมาคิดคำนวณแสดงออกมาเป็นความน่าเชื่อถือของแต่ละบุคคล ใครที่ได้คะแนนต่ำก็จะต้องถูกลงโทษหรือมีข้อจำกัดบางอย่าง ซึ่งระบบนี้จะนำมาใช้เต็มรูปแบบภายในปี 2020 หลายคนคงสงสัยว่าเค้าจะรู้พฤติกรรมเราได้ยังไง? รัฐบาลจีนเองก็ได้รับความร่วมมือจากบริษัทไอทียักษ์ใหญ่ China Rapid Finance, Tencent และ Alibaba ซึ่งสามารถเก็บข้อมูลพฤติกรรมออนไลน์ได้ นอกจากนั้นก็มีข้อมูลจากกล้องวงจรปิดที่ติดตั้งตามที่ต่างๆกว่า 170 ล้านตัว แถมทางจีนเองก็มีข่าวว่าจะนำ AI มาช่วยเรื่องความปลอดภัยด้วย ก่อนหน้านี้ทางรัฐบาลจีนได้นำระบบนี้มาใช้กับคนที่มีหนี้จำนวนมากๆซึ่งต้องเดินทางออกนอกประเทศ หนึ่งในนั้นก็คือ Jia Yueting ผู้ก่อตั้งบริษัท LeEco และ Faraday Future ที่ถูกสั่งขึ้นบัญชีดำมาเมื่อปีที่แล้ว กฎใหม่นี้ถูกเพิ่มเข้ามาใช้กับเรื่องการเดินทาง ซึ่งปัจจุบันมีคนจีนโดนลงโทษแล้วมากกว่า 7 ล้านราย ซึ่งก็มีหลายกรณี เริ่มตั้งแต่การเผยแพร่ข้อมูลปลอมเกี่ยวกับการก่อการร้าย, การสร้างปัญหาบนเครื่องบิน, ใช้ตั๋วหมดอายุ, แอบสูบบุหรี่บนรถไฟ เป็นต้น
แน่นอนว่าระบบนี้ก็ยังมีจุดอ่อน ตรงที่คนเราสามารถโดนขึ้นบัญชีดำได้ง่ายๆจากเรื่องเล็กๆแค่จอดรถจักรยานบนทางเท้า ซึ่งสามารถถูกแบบไม่ให้ซื้อตั๋วเดินทางต่างๆเหมือนกับ Jia Yueting ทั้งๆที่การกระทำผิดต่างกันมาก ซึ่งนักวิชาการต่างๆก็ออกมาแสดงความคิดไม่เห็นด้วยกับเรื่องนี้
VIA the Verge
